مسعود نیکدل میگوید مجسمههایم با من حرف میزنند
زهرا غلامی| چیزهای زیادی در اطراف هنرمند وجود دارد که میتواند الهامدهنده به فکر او برای خلق شاهکاری باشد تا مردم از آن سالهای زیادی لذت ببرند و به نیکی یاد کنند. یکی زندگی ماشینی امروزی، یکی سادگی زندگی روستایی و دیگری جلوههای طبیعی خداگونه طبیعت را ترجیح میدهد و از آن الهام میگیرد و آن را در کارش بروز میدهد، اما هنرمند محله ما به طبیعت جور دیگری نگاه میکند، جوری که نمود زندگی و زنده بودن را در آثارش که مجسمههای بیجانی است میتوان دید.
شما علاوهبر مجسمههای زیبایی که در فروشگاهها میبینید، حتما مجسمههای چوبی و درختی بسیاری را در بعضی از پارکهای محله دیدهاید که میتواند یکی از آثار هنرمند محله ما باشد. مسعود نیکدل، ۳۱ ساله و در محله سرافرازان مشهد ساکن است. او کار هنری را در سال ۷۹ با آغاز دوره دانشجویی در رشته صنایعدستی دانشگاه زاهدان آغاز میکند.
ازهمان ابتدا مجسمهسازی را به این دلیل که روش خوبی برای بیان احساس است، دوست داشته و این امر باعث شده که آموختن این هنر را از همان ترم اول شروع کند و مجسمههای مختلفی بسازد که بعضی از آنها در دانشگاه نصب شده است. سالها از پی هم گذشت و نهتنها از علاقهاش به این هنر کاسته نشد، بلکه تصمیم گرفت آن را به صورت حرفهای بعد از پایان تحصیلش ادامه دهد.
مجسمههایم حرف میزنند
مجسمهسازی مواد خاصی داردکه به عقیده من باید اصیل و از جنس طبیعی باشند. بسیاری از افراد امروزه از مواد فایبرگلاس شیمیایی برای این کار استفاده میکنند که مواد خوبی نیست و کاملا صنعتی و خشک است. و این مواد دارای حلّالهای صنعتی است که با تنفس آن به دلیل تولید اسید در بدن، ریههای انسان دچار مشکل میشود و بسیار خطرناک است.
بیدقتی و استاندارد نبودن ابزارها نیز باعث میشود که آسیبهای جدیتری به افراد وارد شود اما مواد طبیعی این خاصیت را ندارند. بسیار پیش آمده است که وقتی در پارکها قدم زدهام، درختهای پوسیده وخشکی را دیدهام که مصرفی جز برای تبدیل شدن به زغال، تخته و... نداشتهاند و آنها را به شکلهای زیبایی در آوردهام که همه از آن استقبال کردهاند.
سنگهایی شبیه به شکلات سنگی در دامنه کوههای دلاوران
او که استاد مبانی هنر دانشکده علمی و کاربردی مشهد است، میگوید: من به همراه دانشجویانم برای یکی از دروس دانشگاهی و با هدف زیباسازی شهر در طرحی ابتکاری با همکاری شهرداری منطقه نه بر روی کوههای انتهای محله دلاوران کار کردیم و به سنگهایی که کنار کوه ریخته شده بود، جلوه و حس و حال ویژهای بخشیدیم؛ بهطوریکه شهروندان آن را شکلاتهای سنگی و اسمارتیز مینامند و کسانی که از دور آنها را میبینند، فکر میکنند آلاچیقهایی رنگی هستند.
معدن به ساخت مجسمه کمک شایانی میکند
برای استخراج سنگهای مجسمههایم مستقیم به معدن میروم و سنگ مورد نظرم را انتخاب کرده و از آن در کارم استفاده میکنم. چون سنگ سرپانتین در اطراف شهر مشهد بهسختی پیدا می شود، برای انتخاب سنگهایم به معادن شهرهای بجستان، بیرجند و بجنورد میروم. البته از سنگهای معادن خیابان خاقانی نیز استفاده میکنم. اما مشکلاتی در این زمینه داریم از جمله اینکه روشهایی که برای جداسازی سنگها صورت میگیرد، سنتی است و با این روشها نمیتوان سنگها را در شکلهایی با ابعاد بزرگتر تراش داد.
چون سنگ سرپانتین در اطراف شهر مشهد پیدا نمیشود، برای انتخاب سنگهایم به معادن شهرهای بجستان، بیرجند و بجنورد میروم
ابتدا طراح و مجسمه سازم و بعد مدرّس دانشگاه
در دانشگاه دروس پایهای را تدریس میکنم به این دلیل که مهمتر هستند و یک دانشجو در ابتدای راه باید با آنها آشنا باشند. در طراحی مجسمهها، گرایش به طبیعت دارم و برای آن ارزش بسیاری قائل هستم. همهچیز در دنیای ما در بهترین حالت ممکن خودش خلق شده است. بیشتر طراحی مجسمههایم را در خانه انجام میدهم و بعد برای ساختن آن به کارگاه میروم.
مردم از آثار انتزاعی استقبال میکنند
مردم کار زیبا را از نازیبا تشخیص می دهند.گاهی اوقات کار به قدری پیچیده میشود که مردم نمیتوانند آن را درک کنند و اگر هنرمند نتواند با اثری ارتباط برقرار کند، این بدترین اثر یک هنرمند خواهد بود اما مردم کارهای انتزاعی را به لحاظ اینکه با سادهترین عناصر بصری مثل خط، مثلث، دایره، شادی، بو و...خلق میشوند، بیشتر میفهمند و میپسندند. اگرچه اثر انتزاعی آسان به نظر میآید کاری بسیار سخت است، به این دلیل که در آن خطوط و رنگها باید طوری طراحی شوند که با مخاطب ارتباط برقرار کنند و با او حرف بزنند.
خوشحالم که در محله دلاوران زندگی میکنم
منطقه ۹ دارای طبیعت بسیار زیبایی است و کوههای فراوانی دارد. من بسیار خوشحالم که منزلم در ۵۰۰ متری کوهها قرار دارد، چون به دیدگاه و طراحیهایم کمک میکند.
من بسیار خوشحالم که منزلم در ۵۰۰ متری کوهها قرار دارد، چون به دیدگاه و طراحیهایم کمک میکند
دیوارهای زیبا
این هنرمند آثار هنری مذهبی بسیاری نیز دارد. یکی از آنها دیوار کبوترانه با موضوع امام رضا (ع) در بین تقاطع هاشمیه و فکوری در محله ماست. در دیوار دیگری با نام ذکر در بولوار مجلسی نیز با نوشتن اسامی خداوند و آیتالکرسی، نقاشی دیواری را بهصورت ترکیبی از خوشنویسی و نقاشی ارائه کرده است. نقاشیهای دیواری دبستانهای سطح منطقه ۹ از دیگر کارهای اوست.
تفکر هنری
پرداختن به مجسمهسازی دید روشنی برای آشنایی با تکنیکهای مختلف و شیوههای تفکر سنتی میدهد، بهطوریکه با این تفکر ایرانی و استفاده از تکنیکهای گوناگون با کمک پارچه، چوب، نخ و... هنرمندان میتوانند خالق آثار ارزشمند مجسمهسازی و دیگر هنرها شوند.
جایگاه هنرمندان مناسب نیست
در اروپا و آمریکا به لحاظ سطح مالی، بازیگران و هنرمندان در رده اول و بعد از آن مدیران و صاحبان کارخانهها قرار دارند و در سال گذشته ازپردر آمدترین شغل جهان، کار گرافیک بوده اما در ایران این امر کاملا برعکس است و کمترین درآمد متعلق به هنرمندان است در حالیکه اگر استانداردها رعایت شود، کار هنری، پردرآمد خواهد بود. وقتی میبینم هنرمندانی که به مرحله بازنشستگی رسیدهاند به سختی زندگی میکنند، ناراحت میشوم.
درجشنوارهها کار خوب مدنظر نیست و سلیقهای عمل میشود
جشنوارههای گوناگونی در کشور برگزار میشود که اغلب به دلیل متولیهای غیرحرفهای دارای وضعیت نامناسبی هستند چون داوریهای خاص و سلیقهای در آن نقش دارند، گرچه تلاش ما این است که منتقدانه با آنها برخورد کنیم.
جشنواره چوب از جمله نخستین نمایشگاههای برگزارشده در ایران بود که من بسیار علاقهمند بودم در آن شرکت کنم اما وقتی با آن آشنا شدم، متوجه شدم متولیان آن حاضر نیستند هنرمندان را که هنگام مراحل کار با ابزارهای خطرناکی سرو کار دارند، بیمه کنند و در فراخوان اشاره شده بود که مسئولیت هرگونه اتفاقی بر عهده خود هنرمند است؛ بنابراین تمایلم را برای شرکت در آن نمایشگاه از دست دادم و از آن به بعد هم دوست ندارم در جشنوارهها شرکت کنم.
*این گزارش چهارشنبه، ۱۵ آذر ۹۱ در شماره ۳۳ شهرآرامحله منطقه ۹ چاپ شده است.


